Wetenschappers zijn erin geslaagd een bloedtest te ontwikkelen die nagaat of iemand te vermoeid is om achter het stuur te kruipen. Slaperigheid zou aan de basis liggen van één op de vijf ernstige verkeersongevallen, en dus rijst de vraag: zet zo’n test de deur open voor een verbod op vermoeid autorijden?
De gevaren van vermoeidheid achter het stuur zijn al langer bekend. Volgens cijfers van verkeersinstituut Vias viel 28 procent van de Belgische bestuurders al eens in slaap achter het stuur en wordt één op de twintig autoritten in ons land uitgevoerd door een slaperige bestuurder. Volgens internationale schattingen ligt slaperigheid zelfs aan de basis van één op de vijf ernstige verkeersongevallen. Daarmee is het gevaar ervan vergelijkbaar met dat van alcohol achter het stuur.
Het gaat om schattingen, want slaperigheid in het verkeer meten is zeer moeilijk. Gelukkig kan daar verandering in komen, nu Australische onderzoekers van de Monash University in Melbourne een manier hebben gevonden om met grote nauwkeurigheid te meten of iemand te vermoeid is om te rijden. In eerste instantie gaat het om een bloedtest die ná een ongeval afgenomen kan worden, om na te gaan of vermoeidheid een rol speelde in het ongeval. Over een vijftal jaar zou de technologie ook preventief ingezet kunnen worden bij professionele bestuurders, zoals vrachtwagen- of taxichauffeurs. Dan zou het een speeksel- of ademtest kunnen zijn.
Vermoeidheidstrackers
Ondanks de ontegensprekelijke risico’s is oververmoeid met de auto rijden niet verboden, klinkt het bij Vias, en zo’n verbod zit er ook niet meteen aan te komen. “Een automobilist kan zichzelf immers niet objectief testen”, zegt woordvoerder Stef Willems. “En bovendien zijn er veel meer factoren dan enkel een slaaptekort die vermoeidheid kunnen veroorzaken. Het moment van de dag speelt natuurlijk een rol, maar ook bijvoorbeeld medicijngebruik. Een slaapmiddel dat je ’s avonds neemt, is ’s morgens bijvoorbeeld vaak nog niet helemaal uitgewerkt. Ook kalmeringsmiddelen kunnen het risico op een ongeval tot 80 procent verhogen. Wij pleiten daarom voor een kleurcode op medicijnendoosjes die duidelijk het effect op de rijgeschiktheid aanduidt”, aldus Willems, die erop wijst dat de zoektocht naar manieren om een slaaptekort achter het stuur te meten niet nieuw is. “Met Vias testten we al mobiele vermoeidheidstrackers zoals een oogbeweginsmonitor en een zogeheten ‘slaapring’, maar de resultaten zijn mager. In de wagen ingebouwde slaapdetectiesystemen zijn iets betrouwbaarder, maar bieden geen garantie.”
Los van de technologische mogelijkheden kunnen bepaalde omstandigheden ertoe leiden dat je in meer of mindere mate vermoeid achter het stuur kruipt. “Iemand die er net een nachtshift heeft opzitten, moet toch naar huis kunnen rijden”, zegt Willems. En dus blijven we voorlopig aangewezen op ons gezond verstand. En dat zegt: pauzeer voldoende, en als je echt moe bent, drink dan een koffie voor je een powernap van vijftien minuten doet. Helpt dat niet, dan is de enige oplossing: niet rijden, maar slapen. “Muziek spelen en het raam openzetten zijn lapmiddelen”, zegt Willems.
Maandag 8 mei 2023 om 16:29
Comments